تصميم بلر براى كناره‌گيرى از پست نخست وزيرى انگليس

نخست وزير انگليس، تونى بلر، تسليم فشار حزب كارگر خود شده و اعلام نموده كه از مقام خود كناره گيرى خواهد كرد. اما بلر هنوز تاريخى را براى اجراى تصميم خود تعيين نكرده است.

وقتی که ۸ معاون وزیر در نامه استعفای خود در آغاز هفته یادآور شدند‌ بدین سبب دولت را ترک می‌کنند که ادامه حضور تونی بلر را در راس حکومت عامل کاهش محبوبیت حزب کارگر و احتمالا شکست‌اش در انتخابات پارلمانی آینده می‌دانند، حتا نزدیکترین یاران نخست‌وزیر بریتانیا پذیرفتند ایام خوش سرفرازی و پیروزی برای جوانترین نخست‌وزیر بریتانیا در دوقرن اخیر به شمار افتاده است.

بعضی از مفسران البته پا را از این فراتر گذشته‌اند و همصدا با چپ‌های حزب و پیرمردانی چون «تونی بن» سرنوشتی مشابه مارگارت تاچر برای بلر پیش‌بینی کرده‌اند، اینکه حزب در یک شورش آشکار او را کنار گذارد. اما واقعیت امر این است که بریتانیا تحت اداره بلر از نظر اقتصادی بهترین سالهای خود را می‌گذراند و رشد چشمگیر سرمایه‌گذاری خارجی، کاهش مستمر نرخ بیکاری، بهبود وضع بهداشت عمومی رایگان و تعلیم و تربیت همه از دستاوردهای بلر هستند و معمولا فردی با این کارنامه نگران انتخابات نیست، بويژه آنکه تاکنون نیز رکورددار بوده است و ۳ انتخابات پیاپی را برده است.

با اینهمه در دمکراسی‌های حقیقی در غرب بقای یک فرد در راس قدرت هرچند هم که موفق باشد، بعد از مدتی دلها را می‌زند. حتا در شبه‌دمکراسی‌ها نیز این امر یک واقعیت است و برای ما خاطره‌ی دولت ۱۳ساله امیرعباس هویدا همچنان بیاد مانده است. تاچر نیز وقتی ۳نوبت انتخاب را برد به چهره‌ای ملال‌آور تبدیل شده بود. گو اینکه همراهی تونی بلر با پرزیدنت بوش و شرکت او در جنگ علیه رژیم صدام حسین با تبلیغات گسترده چپ‌ها که با اسلامی‌ها دیر گاهی همصدا شده‌اند، (حداقل در سطح روشنفکران و روزنامه‌نگاران)، به روی حسنات نخست‌وزیر سایه‌ای سنگین افکنده است. اما در نگاه توده‌ها بیش از سرنوشت عراق و مشارکت سربازان انگلیسی در جنگهای عراق و افغانستان بهای نان و گوشت و وضع خانه و مدرسه و بیمارستان و البته کار، عامل گزینش در حین انتخابات است و بدون شک تونی بلر می‌توانست در انتخابات آینده روی رای‌دهنده عادی تکیه کند.

اما مشکل او در درجه اول وزیر دارایی با خزانه‌دار کل «گوردون براون» است که از سالها پیش در کمین نشسته تا بلر را از اریکه قدرت به زیر کشد و خود جای او را بگیرد. براون که ۲سال از بلر بزرگتر و ۵۵ساله است در زمان برگزاری انتخابات درون حزبی جهت انتخاب رهبر حزب در سال ۱۹۹۴ انتظار داشت بجای بلر به رهبری حزب برسد. در سه کابینه‌ی بلر او مقام دوم، یعنی خزانه‌داری ارشد را عهده‌دار بوده است. از کنگره پیشین گوردون براون آشکار ساخت که خواستار کناره‌گیری زودرس بلر است. در واقع بلر نیز به رهبران حزب وعده داده بود، پس از پیروزی در سومین انتخابات در سال ۲۰۰۵ زمان زیادی در راس دولت نخواهد ماند و میدان را برای دولتمرد دیگری خالی خواهد کرد.

با این اشاره او بجای آنکه رسما از گوردون براون بعنوان جانشین نام برده شود، بلر زمینه را همچون تاچر که شایسته‌ترین فرد را برای جانشینی خود، یعنی مایکل هزل‌تان، با یک بازی ناگهانی ناکام گذاشت و برکشیده‌ی خود جان میجر را به شماره ۱۰ دانینگ استریت فرستاد، برای حضور رقبای تازه‌نفسی برای براون آماده ساخت. بدنبال استعفای ۶ معاون وزیر و حملات و نیش و کنایه‌های بعضی از نمایندگان حزب کارگر در مجلس عوام و انتقاد روزنامه‌ها سرانجام بلر تاکید کرد،‌ سال آینده در مقام نخست وزیر نخواهد ماند. خیلی‌ها انتظار داشتند بلر تاریخی را برای تودیع کرسی نخست وزیری تعیین کند. اما او بدون ذکر تاریخ عملا پیش‌بینی آنها را که معتقدند او در ماه مه آینده کناره‌گیری می‌کند، تایید کرد. در ماههای آینده در حالیکه سران حزب خواستار آننند که بلر به مرور مسئولیت‌هایش را به گوردون براون منتقل کند،‌ بعضی از نزدیکان نخست وزیر بریتانیا می‌گویند، عجله نکنید! آقای بلر برگی در آستین دارد که بزودی آن را رو خواهد کرد.

عليرضا نورى‌زاده، صداى آلمان